Hỏi:

Đề cập tới phương thức đấu thầu quy định tại Điều 26 Luật Đấu thầu, chúng tôi hiểu như sau:

Theo phương thức đấu thầu 2 túi hồ sơ thì hồ sơ dự thầu (HSDT) phải để riêng biệt vào hai túi, túi một là hồ sơ đề xuất (HSĐX) về kỹ thuật, túi còn lại là HSĐX về tài chính. Còn theo hình thức đấu thầu một túi hồ sơ thì nhà thầu đựng toàn bộ HSDT trong một túi hồ sơ.

Hiểu như vậy có đúng không?

Trả lời: 

Nhóm từ “phương thức đấu thầu” sử dụng tại Điều 26 Luật Đấu thầu không phải là theo nghĩa đen, do vậy cần hiểu theo ý nghĩa đích thực của nó được mô tả trong quy định liên quan. Thông qua Điều 26 Luật Đấu thầu thì cần hiểu rằng “phương thức đấu thầu một túi hồ sơ” nghĩa là tiến hành mở thầu một lần, phương thức này áp dụng cho các gói thầu: mua sắm hàng hóa, xây lắp và EPC. Còn “phương thức đấu thầu hai túi hồ sơ” tức là mở thầu hai lần, lần đầu chỉ mở HSĐX về kỹ thuật (không có giá) để đánh giá. Những HSDT vượt qua đánh giá về mặt kỹ thuật sẽ được mở tiếp HSĐX về tài chính, còn HSĐX về tài chính của những HSDT không vượt qua đánh giá về mặt kỹ thuật sẽ không được mở và được gửi trả lại cho nhà thầu theo nguyên trạng. Theo quy định, phương thức đấu thầu hai túi hồ sơ chỉ được áp dụng đối với gói thầu dịch vụ tư vấn (DVTV).

Như vậy, quy định về phương thức đấu thầu liên quan tới việc mở HSDT để đánh giá. Theo thông lệ trong đấu thầu, việc mở thầu phải tiến hành công khai và nhà thầu tham dự thầu phải được mời tham dự. Thông thường, lễ mở thầu là một dấu ấn, một sự kiện mang lại niềm hy vọng trúng thầu của nhà thầu này nhưng cũng gây ra sự tiếc nuối của nhà thầu khác. Trong đấu thầu gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp hoặc gói thầu EPC, yếu tố về giá sẽ quyết định thứ hạng các nhà thầu đã vượt qua đánh giá về mặt kỹ thuật. Trong Luật Đấu thầu quy định sử dụng giá đánh giá để so sánh, xếp hạng HSDT đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp và gói thầu EPC. Giá này được xây dựng trên cơ sở giá dự thầu (được công bố trong lễ mở thầu), sau khi tiến hành sửa lỗi, hiệu chỉnh các sai lệch (nếu có) của HSDT. Thư giảm giá (nếu có) cũng điều chỉnh giá dự thầu của nhà thầu. Trường hợp nhà thầu có thư giảm giá mà thư này không được nêu ra trong buổi mở thầu (đưa vào Biên bản mở thầu) mà sau này dù có được phát hiện trong quá trình đánh giá thì cũng không được xem xét. Ý nghĩa các thông tin về giá trong buổi mở thầu là quan trọng và cũng dễ có tiêu cực nếu không được công khai ngay từ khi mở thầu nên có lẽ vì thế đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, gói thầu EPC việc mở thầu được quy định chỉ thực hiện một lần.

Tuy nhiên, đối với gói thầu DVTV thì chi phí (giá dự thầu) không phải là vấn đề quan trọng nhất. Công việc tư vấn đòi hỏi nhà thầu cung cấp các chuyên gia có kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn. Bởi lẽ đó mà trong đấu thầu DVTV việc mở thầu lần đầu chỉ mở HSĐX về kỹ thuật để đánh giá nhằm xác định sự đáp ứng của đội ngũ chuyên gia do nhà thầu cung cấp là đáp ứng yêu cầu của gói thầu. Chỉ nhà thầu nào đạt điểm kỹ thuật vượt qua mức yêu cầu tối thiểu (không được quy định thấp hơn 70% đối với DVTV không yêu cầu kỹ thuật cao, 80% đối với DVTV yêu cầu kỹ thuật cao) thì mới được mở HSĐX về tài chính.

Như vậy, cách mở và đánh giá HSDT đối với hai nhóm lĩnh vực (DVTV và không phải DVTV) là khác nhau, xuất phát từ mong muốn lựa chọn nhà thầu đáp ứng yêu cầu đặc thù của từng lĩnh vực. Phương thức đấu thầu quy định tại Điều 26 Luật Đấu thầu cũng là cách làm thông dụng trên thế giới.

Điều cần lưu ý là nhóm từ “phương thức đấu thầu một túi (hoặc hai túi) hồ sơ” cần viết đầy đủ như vậy mới có ý nghĩa, bỏ bớt nhóm từ “phương thức đấu thầu” thì không còn ý nghĩa nữa. Đồng thời, đừng hiểu theo nghĩa đen đối với các cụm từ này như Bạn nêu ra là yêu cầu nhà thầu đựng HSDT trong một hoặc hai túi. Bởi lẽ nếu quy định theo nghĩa đen thì gây ra trở ngại do nhà thầu vận dụng với gói thầu lớn, HSDT nặng tới hàng tấn mà bắt phải đựng trong một túi (một vali hoặc một thùng kích thước lớn) thì việc vận chuyển sẽ khó thực hiện (nhất là gửi qua đường hàng không).

Theo MSC